Een gesprek met Vincent Rang: kunst als levend proces

Vincent Rang is een visueel kunstenaar met een unieke stijl. Geboren in Parijs en opgegroeid in landen als de Filipijnen, Chili, en Spanje, heeft hij zijn creatieve roots uiteindelijk in Nederland geplant. Met Oerknal, een samenwerking met het collectief Pynarello, brengt hij zijn kunst naar een nieuw niveau. Wij spraken met Vincent over zijn inspiratie, werkwijze en de bijzondere wisselwerking tussen beeld en muziek.  

Hoe ben je gekomen tot de kunstvorm die je nu beoefent?
“Ik ben ooit begonnen in de reclamewereld, ik dacht: ‘Dat is een soort betaalde vorm van kunst.’ Maar ik kwam erachter dat het niet helemaal werkte voor mij. Kunst maken vanuit een intuïtief proces trok me meer, en zo begon ik te experimenteren met live beelden. Ik gebruikte bijvoorbeeld inkt en chemicaliën om visuals te maken op muziek. Het live-aspect intrigeerde me: dat er iets ontstaat op het moment zelf, net als bij een jazz-improvisatie. Dat proces voelde veel eerlijker en organischer.” 

Kun je je werk vergelijken met een jamsessie?
“Ja, zo is het zeker begonnen, vooral toen ik veel met elektronische muzikanten werkte. Het experiment en de vrijheid stonden centraal. Maar toen ik samenwerkte met klassiek geschoolde muzikanten, zoals bij projecten met 3VIOLAS en Helena Basilova, merkte ik dat een verhaal en een zekere structuur ook belangrijk zijn. Wat ik interessant vind, is dat ik werk met elementen die ik niet volledig kan beheersen, zoals inkt in water. Je kunt het een beetje sturen, maar uiteindelijk moet je het loslaten. Die spanning tussen controle en overgave blijft spannend.” 

“Je kunt het een beetje sturen, maar uiteindelijk moet je het loslaten. Die spanning tussen controle en overgave blijft spannend.”

Hoe ontstond de samenwerking met Pynarello?
“Julian, de artistiek leider van Pynarello, zag mijn werk met 3VIOLAS en wilde graag samenwerken. Onze eerste samenwerking was met het Nederlands Blazers Ensemble. Voor hen maakte ik een film over het leven van een rivier, waarbij ik twee weken aan die rivier werkte om beelden vast te leggen. Dat was een compleet andere aanpak: geen live-element, maar een vaststaand visueel verhaal. Daarna kwam Oerknal. Julian wilde het experiment en de improvisatie van mijn eerdere werk vertalen naar een samenwerking met Pynarello. Dat voelde als een logische volgende stap.” 

Hoe hebben jullie samen het concept voor Oerknal ontwikkeld?
“Julian kwam met het idee en de muziek, en ik zag het als een kans om mijn werk naar een hoger niveau te tillen. Ik dook in het stuk Also Sprach Zarathustra van Strauss en de filosofie van Nietzsche, waar het op gebaseerd is. De link met natuurkundige wetten en het constante proces van verandering in de wereld sprak me enorm aan. Dat resoneert ook met mijn eigen werk, dat draait om traagheid, evolutie en het hypnotiserende spel van elementen.” 

Hoe zorg je ervoor dat beeld en muziek samenvloeien?
“Door de muziek een integraal onderdeel van mijn maakproces te maken. Ik luister ernaar terwijl ik experimenteer met visuals en bouw zo een visuele taal die het verhaal van de muziek ondersteunt. Er zit altijd een mate van interpretatie in, en door veel te herhalen ontstaat er cohesie. Soms kies ik ervoor om bewust minder beeld te gebruiken, zodat de muziek meer ruimte krijgt, en andersom. Het is een kwestie van balans vinden.” 

Wat wil je het publiek meegeven met Oerknal?
“Ik wil mensen bewust maken van de wereld die constant in beweging is, maar vaak zo subtiel dat we het niet merken. Mijn werk heeft een traag, bijna hypnotiserend effect. Mensen vertellen me vaak dat ze tijdens mijn performances even wegdromen en vervolgens verbaasd ontdekken dat alles is veranderd. Dat gevoel – bewust worden van de stille revolutie om je heen – wil ik oproepen. Het is een tegenreactie op de snelheid en drukte van de moderne wereld.” 

Zie je je werk als een vorm van onthaasten?
“Absoluut. Voor mij is het ook een soort therapie. Ik ben net als iedereen vaak druk bezig en constant op mijn telefoon. Maar als ik bezig ben met mijn kunst, voel ik een flowstate. Tijd verdwijnt. Het is ook het enige project in mijn leven waar ik me niet door ambitie laat haasten. Ik geef het de tijd om het organisch te laten groeien. Dat is een les die ik hoop mee te geven: sommige dingen, of het nu kunst, liefde of vriendschap is, kun je niet controleren. Je moet ze de ruimte geven om te ontstaan in plaats van dat we daar controle over hebben. Dat is in mijn kunst ook er ontstaat iets waar ik niet helemaal de controle op heb. Je staat live voor mensen die verwachten dat je iets gaat doen en dan vind ik het heel interessant en spannend dat ik niet weet wat er gaat ontstaan, er zit toch een soort kwetsbaarheid in van ‘ik hoop dat het goedkomt’.” 

Zijn er in de toekomst nog elementen uit Oerknal die je verder wilt onderzoeken?
“Ja zeker, wat ik nu aan het bouwen ben die installatie dat is een soort nieuwe installatie waar ik ook speel met objecten in water en daardoor ook de krachten van die natuurwetten in het water gaat blootstellen en daar wil ik zeker nog wel mee verder en wie weet komt er nog meer uit. Het is lastig om te voorspellen, omdat ik het ook juist nog fijn vind om nog niet te weten wat ik ga maken.”  

Vincent Rang laat zien dat kunst veel meer is dan alleen een eindproduct – het is een proces, een levend geheel waarin je balanceert tussen controle en loslaten. Kom zijn werk bekijken bij de première van Oerknal op donderdag 23 januari in onze AFAS Theaterzaal.